W Pile odsłonięto pomnik, upamiętniający XVII-to wieczny cmentarz żydowski. Kirkut mieścił się częściowo na terenie dzisiejszej Szkoły Policji. I to tam właśnie stanął obelisk, którego fundatorami są Szkoła Policji i Gmina Piła.
Odsłonięcie obelisku poprzedził wykład profesor Marysi Galbraith z Uniwersytetu w Alabamie, która przypomniała, że żydowskich miejsc pamięci w Polsce jest coraz mniej. Piła stała się więc miejscem wyjątkowym pod tym względem. Bo w tym miejscu aż do 1940 istniał kirkut, czyli cmentarz żydowski, założony w Pile w XVII wieku.
- To jest wyjątkowe miejsce. Upamiętniam bardzo dużo cmentarzy w Polsce, ale to miejsce jest szczególne. Dlatego, że szczególni są właściciele tego miejsca - mówi Alicja Kobus, wiceprzewodnicząca Rady Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich RP. Czyli Szkoła Policji w Pile, która przed dwoma laty rozpoczęła budowę kompleksu sportowego. To podczas prac budowlanych natrafiono na ludzki szkielet. Wówczas padło podejrzenie, że może naruszono cmentarz żydowski. A prawo religijne mówi, że kirkut jest nienaruszalny. Nie wolno kopać więcej niż 20 centymetrów w głąb ziemi. Na miejsce przyjechał wówczas sam Naczelny Rabin Polski. - Szukaliśmy wspólnego rozwiązania i wypracowaliśmy go. Jak podkreślał rabin, sam nie wierzył na początku, że do jakiegokolwiek porozumienia dojdzie i wiele osób znających tę tematykę nie dawało nam szans. Z drugiej strony spotkaliśmy się z głosami ze strony społeczeństwa pilskiego, aby też to miejsce uhonorować - mówi insp. Jerzy Powiecki, komendant Szkoły Policji w Pile.
I tak się stało. Na terenie dawnego kirkutu stanął obelisk, zaprojektowany przez profesora Janusza Marciniaka z Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. Nad granitową gwiazdą Dawida skierowaną czubkiem w stronę Izraela Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich odmówił Kadisz - modlitwę za zmarłych.
