Powstanie Wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu i było największym zrywem niepodległościowym na terenie zaborów, zwieńczonym zwycięstwem. Dzięki niemu większość mieszkańców Wielkopolski odzyskało wolność, a ziemie stanowiące kolebkę państwowości wróciły do Polski.
W pierwszym okresie walk powstańczych, do końca roku, Polakom udało się zdobyć większą część Poznania. Ostatecznie miasto zostało wyzwolone 6 stycznia, kiedy to przejęto lotnisko Ławica. W polskie ręce wpadło kilkaset samolotów. Do połowy stycznia wyzwolono też większą część Wielkopolski.
- My walczyliśmy o inne miejscowości na naszym terenie. To były walki o Wysoką i Wyrzysk. Trzeba przypomnieć, że najbardziej krwawa bitwa powstania w północnej Wielkopolsce to była bitwa o Chodzież 8 stycznia 1919 roku – mówi Marek Fijałkowski z Muzeum Okręgowego w Pile.
Zdobycze powstańców potwierdził rozejm w Trewirze podpisany pomiędzy Niemcami a państwami ententy 16 lutego 1919 r. Ostateczne zwycięstwo przypieczętował podpisany 28 czerwca 1919 r. traktat wersalski, w którego wyniku do Polski powróciła - z wyjątkiem skrawków - prawie cała Wielkopolska. Od kilku lat władze samorządowe Poznania i regionu promują bohaterski, a przede wszystkim zwycięski zryw powstańczy.
-Były prowadzone badania w zakresie świadomości Polaków na temat Powstania Wielkopolskiego. Znikomy procent ludzi w innych rejonach kraju wie czym było i jak się zakończyło. Poza Wielkopolską i sąsiednimi województwami mało się o tym wie – podkreśla Tadeusz Musiał, prezes Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego.
By zwiększyć tą świadomość trzeba edukować od najmłodszych lat. Ciężko to jednak zrobić gdy w planowanej podstawie programowej historii dla nowych, ośmioletnich szkół podstawowych brak np. bitwy nad Bzurą i powstania wielkopolskiego.
- Nie można zapominać, że jest to powstanie, które pokazało wielką mobilizację i aktywność społeczności regionalnej wokół swoich celów. Szkoda, że Ci, którzy przygotowywali podstawę programową nie dostrzegli Powstania Wielkopolskiego i trzeba się o to upominać - zaznacza Marek Woźniak, marszałek województwa wielkopolskiego
O tą pamięć dba Wojciech Kicman. To znany regionalista, pasjonat historii Powstania Wielkopolskiego, który od lat przygotowuje i publikuje wydawnictwa poświęcone postaciom, zdarzeniom i miejscom upamiętnienia powstania w północnej Wielkopolsce. Kilka tygodni temu za swoją pracę otrzymał najwyższe odznaczenie TPPW – Dobosza Powstania Wielkopolskiego.
- Nasze koło istnieje już 17 lat i na te 17 lat naszej pracy przy przypominaniu pamięci o Powstaniu Wielkopolskim to już drugie takie wyróżnienie. To rzeczywiście jest wielkie nobilitacja. Nie przyjąłem jednak tego jako nagrody dla siebie, ale dla całego zespołu, który na to pracował – mówi Wojciech Kicman, regionalista i pasjonat historii Powstania Wielkopolskiego
W Pile obchody 98. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 rozpoczną się 30 grudnia o godzinie 12 od uroczystości pod pamiątkowym obeliskiem stojącym u zbiegu ulicy Bydgoskiej i alei Powstania Wielkopolskiego, przed siedzibą PKO BP.
