Mogłoby się wydawać, że o Powstaniu Wielkopolskim 1918-1919 pamięta się, mówi i pisze głównie w grudniu każdego roku, kiedy przypada rocznica jego wybuchu. Nic bardziej mylnego – Koło nr 9 Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego im. kpt. Teofila Spychały w Pile od co najmniej dwóch lat pracuje nad programem obchodów 100-letniej rocznicy tego zrywu narodowego.
18 lutego 2017 roku odbyło się coroczne zebranie sprawozdawcze koła, podczas którego członkowie towarzystwa zostali poinformowani o stanie przygotowań do rocznicy. A było o czym informować, bo od poprzedniego zebrania sprawozdawczego w styczniu 2016 roku odbyło się 8 posiedzeń Zarządu Koła, po dwa spotkania z prezydentem miasta Piły i starostą pilskim – spotkania z włodarzami miasta i powiatu zaowocowały konkretnymi ustaleniami, w tym zapowiedzią powołania w najbliższym czasie dwóch komitetów honorowych (na szczeblu miasta i powiatu) i dwóch zespołów roboczych, które przygotują obchody „najlepiej jak potrafią”.
Podczas spotkań z prezydentem Głowskim i starostą Komarowskim prezes Koła nr 9, Jan Ryszard Garbarczyk przedstawił sugestię wielu działań do podjęcia w związku ze zbliżającym się stuleciem powstania – te propozycje staną się podstawą programu obchodów w mieście, powiecie i miejscowościach gminnych powiatu pilskiego.
Członek koła, laureat „Dobosza Powstania Wielkopolskiego”, pan Wojciech Kicman przygotował wydawnictwo „Powstańcy Wielkopolscy 1918/1919 mieszkańcami Piły” i czeka ono tylko na pieniądze, w tym również dotację z Urzędu Miasta w Pile, by rozpocząć cykl wydawniczy.
We współpracy z miejskim komitetem obchodów przygotowane zostaną tablice przy bramach wejściowych na cmentarz komunalny informujące, że spoczywają na nim Powstańcy Wielkopolscy, na grobach Powstańców – jeśli taka będzie wola rodzin – znajdą się plakiety informujące o udziale w powstaniu. Władze Koła liczą, że już niedługo sfinalizowana zostanie sprawa nazwania jednej z ulic lub ronda imieniem płk. Kazimierza Zygmunta Rybickiego, o co wspólnie wnioskował zarząd LOK i Koła nr 9 TPPW w Pile.
Odnowiony zostanie obelisk pamiątkowy u zbiegu ulicy Bydgoskiej i alei Powstańców Wielkopolskich, a koło wystąpi do władz miasta o nadanie temu skwerowi nazwy związane ze 100-leciem Powstania. Toczą się również rozmowy by na ścianie budynku PKO pojawił się mural przedstawiający patrona Koła, kpt. Teofila Spychały.
Z kolei Starostwo planuje wydawnictwo „Powiat Pilski w 100-leciu Wybuchu Powstania Wielkopolskiego 1918/1919” oraz „Kpt. Teofil Spychała – bohaterem Koła nr 9 TPPW 1918/1919 w Pile”. Planowane jest równie zorganizowanie sztafety biegowo - marszowo-rowerowej na trasie100 km „Powstańcza studniówka – szlakami walk powstańczych”. Burmistrz Ujścia, na wniosek Koła zabezpieczył już pieniądze na wydawnictwo „Powstańcy Wielkopolscy 1918/1919 mieszkańcami Gminy Ujście”.
Prowadzone są rozmowy z pozostałymi gminami powiatu w sprawie przygotowania analogicznych wydawnictw, czy to siłami samych gmin czy też przy merytorycznym wsparciu dwóch członków koła „siedzących w temacie od lat” – wspomnianego już Wojciecha Kicmana i Romana Chwaliszewskiego.
Ciekawostką jest fakt, że obchody w powiecie planuje się rozpocząć w jednej z gmin na 100 dni przed rocznicą wybuchu powstania.
Jak widać w przygotowanie do godnych obchodów 100-lecia wybuchu powstania zaangażowane jest wiele osób i wiele instytucji; można się spodziewać, że im bliżej do daty 28 grudnia 2018 roku, tym więcej pojawi się nowych pomysłów i tym więcej ludzi włączy się do pracy.
Pamiętajmy wszak, że Powstanie Wielkopolskie 1918 – 1919 jest jedynym w naszych dziejach zrywem powstańczym zakończonym sukcesem, co niestety nie jest szeroko wiadome wszystkim Polakom a naszym zadaniem, zadaniem Wielkopolan jest szerzenie tej wiedzy wszędzie i zawsze!
Jan Balcerzak
