Na posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego odbyła się dyskusja o kondycji finansowej miast i gmin. O rzetelną debatę na ten temat od kilku miesięcy wnioskowali do premiera samorządowcy. W środowym spotkaniu uczestniczył minister finansów Marian Banaś.
Samorządowcy zaprezentowali przedstawicielom rządu opracowany przez siebie raport, w którym podkreślają, że finanse JST to nie tylko rosnące wpływy z PIT i CIT, o których wielokrotnie mówi szef rządu, lecz również rosnące wydatki.
- Wzrost wpływów z PIT i CIT to są pieniądze, które już zostały wydane. (…) My jesteśmy jako samorząd ogromnym pracodawcą i musieliśmy zwiększyć wynagrodzenia. Kupujemy też usługi, których ceny rosną. Wzrost naszych wydatków, które już się dokonały, jest wyższy niż te dochody, które się zwiększyły w tych latach również znacząco – wskazywał w debacie Zygmunt Frankiewicz, prezes Związku Miast Polskich.
Samorządowcy zwracają w raporcie uwagę m.in. na możliwe problemy z uchwaleniem przyszłorocznych budżetów ze względu na ujemną nadwyżkę operacyjną netto, czyli z uwzględnieniem zobowiązań z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek. W 2018 roku ta nadwyżka wynosiła ogółem 14,4 mld zł (dane z wykonania budżetów), a w tym roku może to być sumie tylko 5,2 mld zł (dane z wieloletnich prognoz finansowych).
- To jest oczywiście pesymistyczne założenie, bo zwykle jest tak, że wykonanie na koniec roku jest wyższe niż planowane, ale nie sądzę, by doszło do poziomu zeszłorocznego. Liczba jednostek z ujemną nadwyżką operacyjną netto na dzień dzisiejszy jest zatrważająca. Jest to 31 miast na prawach powiatu, 58 powiatów i 865 gmin – wyliczał prezydent Zygmunt Frankiewicz. - To jest stan bliski krytycznego. Do tego dochodzą planowane zmiany w podatku PIT – dodał.
Chodzi o zerowy PIT dla młodych czy obniżenie stawki PIT z 18 do 17 proc. Po tych zmianach ubytki we wpływach z udziałów JST w podatku PIT wyniosą rocznie ponad 7 mld zł, nie licząc skutków zmian w OFE. Na tym ostatnim samorządy mają stracić ze względu na opłatę przekształceniową przy przekazywaniu środków z OFE na indywidualne konta emerytalne (IKE). „Skumulowane przyszłe dochody po nazwaniu ich opłatą, a nie podatkiem, trafią tylko do budżetu państwa. Jako podatek trafiłyby w dłuższej perspektywie w połowie do budżetów jednostek samorządu terytorialnego” – wyjaśniał szef ZMP.
Dlatego samorządowcy zaapelowali w raporcie o zrekompensowanie ubytków we wpływach JST z udziałów w podatku PIT, przekazanie JST połowy wpływów z opłaty „przekształceniowej” w związku z likwidacją OFE oraz o zwiększenie wydatków budżetu państwa na edukację i ochronę zdrowia.
- Co by tutaj nie mówić, to sytuacja zasadniczo się jednak poprawiła w samorządach w latach 2014-2019 i ona pokazuje, że dochody ogółem wzrosły – powiedział Marian Banaś, minister finansów. - Dane ogólne o sytuacji finansowej przeczą tezie strony samorządowej o niewystarczających środkach finansowych – dodał.
Przytaczał dane, z których wynika, że w 2014 r. dochody JST wynosiły 194 mld 337 mln zł, podczas gdy w 2018 roku było to już 259 mld 386 mln zł, a w tym roku planowane są na poziomie 263 mld 19 mln zł. Jak mówił, wydatki ogółem również wzrastają w sposób zdecydowany. W 2014 r. była to kwota 196 mld 754 mln zł, a w 2018 roku 259 mld 386 mln zl; w tym roku sięgną 283 mld 480 mln
zł.
- Nie można stwierdzać braku adekwatności posiadanych zasobów finansowych do wykonywanych zadań, jeśli wydatki majątkowe samorządów są na bardzo wysokim poziomie – ocenił szef resortu finansów. I wyliczał: w stosunku do 2016 r. wydatki majątkowe zwiększyły się o 36,3 proc., zaś inwestycyjne o 37,1 proc.
- Wydatki inwestycyjne idą bardzo dobrze, wzrastają, to rodzi poważny problem finansowania. Jednak one też muszą być w jakiś sposób dostosowane do dochodów, które mają miejsce – zaznaczył minister Banaś.
Minister wyliczał też działania rządu, które wprowadziły dodatkowe finansowanie dla jst, w tym m.in. Fundusz Dróg Samorządowych czy Fundusz Przewozów Autobusowych.
- Do uwag, które państwo przedstawili przywiązujemy olbrzymią wagę, bo traktujemy to jako naszą wspólną sprawę. Nie ma tak, że rząd swoje, a samorząd swoje. To jest jedna nasza Polska i wszyscy jednakowo się o nią troszczymy. To wszystko jest do przeanalizowania, łącznie z propozycją zmiany ustawy o dochodach JST. Będziemy robić wszystko, żeby te zadania, które na samorządach spoczywają, były jak najlepiej realizowane” - zadeklarował - powiedział szef MF.
Na początku sierpnia ma odbyć się spotkanie przedstawicieli resortu finansów i ekspertów ze strony samorządowej. Zaplanują oni prace zespołu, który dokona przeglądu finansów JST i wyznaczy potrzebne kierunki zmian.
Po Komisji Wspólnej przedstawiciele organizacji samorządowych przekazali Raport o stanie finansów JST do kancelarii premiera.
Źródło informacji: Centrum Prasowe PAP
Komentarze
Zobacz także
