Zasady udzielania pierwszej pomocy
Każdy ma obowiązek udzielić pierwszej pomocy osobie, której grozi bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Od szybkości naszej reakcji i sposobu postępowania zależy życie poszkodowanego. Warto pamiętać, że po 4 minutach niewydolności krążeniowej w mózgu zachodzą nieodwracalne zmiany. Dlatego niezmiernie ważna jest znajomość podstawowych zasad udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej.
Zasady wzywania pomocy
Przede wszystkim zachowaj zimną krew. Najlepiej, abyś ty lub któryś ze świadków miał ukończony kurs pierwszej pomocy (w całej Polsce prowadzi je na przykład Centrum Ratownictwa). Na początku poproś o pomoc stojące obok lub przechodzące osoby. Spersonalizuj swoją prośbę, mówiąc: ”Pani/pan w czerwonej kurtce, niech mi pani/pan pomoże”. Istnieje wówczas większe prawdopodobieństwo nakłonienia obserwatora do współdziałania. Ty możesz udzielać pomocy, a druga osoba dzwonić europejski numer ratunkowy 112 lub bezpośrednio na pogotowie ratunkowe na numer 999. Jeżeli jesteś sam, najpierw oceń stan poszkodowanego, a następnie zadzwoń. Staraj się mówić spokojnie i odpowiadać dokładnie na zadane pytania. Poinformuj dyspozytora o zdarzeniu według następującego schematu:
- Gdzie? Określ dokładny adres, nr drogi, kilometr, charakterystyczne punkty ułatwiające dojazd;
- Co? Co się wydarzyło, np. jaki wypadek, liczba i stan poszkodowanych;
- Kto? Podaj swoje dane personalne i numer telefonu.
Pamiętaj, że nie wolno Ci odkładać słuchawki, dopóki dyspozytor sam się nie rozłączy. Być może będzie potrzebował dodatkowych informacji, albo pokieruje Twoimi działaniami.
Podstawowe zabiegi resuscytacyjne
Osoba udzielająca pomocy ma za zadanie zgodnie ze swoją wiedzą i umiejętnościami pomagać na miejscu zdarzenia do chwili przybycia Zespołu Ratownictwa Medycznego. Szczególnie w sytuacji wystąpienia nagłego zatrzymania krążenia to świadkowie zdarzenia mają największy wpływ na dalsze losy akcji ratunkowej. A zatem, jakie czynności musisz podjąć?
Powiadom służby ratunkowe i pozostań przy poszkodowanym do czasu przybycia Ratowników. W miarę możliwości zapewnij mu wsparcie psychologiczne i zabezpiecz przed utratą ciepła.
Sprawdź reakcję poszkodowanego – potrząśnij nim delikatnie i głośno spytaj: ”Czy wszystko w porządku? Czy coś pani/panu dolega? Co panią/pana boli?” Staraj się uzyskać jak najwięcej informacji.
Jeżeli jest przytomny i reaguje, najlepiej zostaw go w pozycji, w jakiej go zastałeś, o ile nie zagraża mu żadne niebezpieczeństwo. Powiadom służby ratunkowe i pozostań przy poszkodowanym do czasu przybycia Ratowników. W miarę możliwości zapewnij mu wsparcie psychologiczne i zabezpiecz przed utratą ciepła.
Jeżeli nie reaguje, odwróć poszkodowanego na plecy (chyba że już jest na plecach). Odchyl głowę pacjenta i udrożnij drogi oddechowe, a następnie przez 10 sekund sprawdź, czy oddycha. Oceń oddech używając trzech zmysłów. Poszukuj dwóch oddechów (wdech i wydech powtórzone dwa razy), oceń czy klatka piersiowa się unosi, czy słyszysz, jak pacjent oddycha, czy czujesz oddech?
Jeżeli poszkodowany nie oddycha lub nie jesteś pewien czy oddycha, postępuj tak, jak przy braku funkcji oddechowych. Uklęknij obok poszkodowanego, rozbierz go tak, aby zobaczyć gołą klatkę piersiową. Ułóż nadgarstek na środku klatki piersiowej, a na nim połóż drugą rękę, spleć palce obu dłoni. Wyprostowane ramiona ustaw prostopadle do mostka. Wykonaj 30 uciśnięć z częstotliwością 100/min, a następnie 2 wdechy powietrza do ust poszkodowanego. Pamiętaj, że podczas tej czynności jedną ręką zaciskasz nos poszkodowanego, a drugą unosisz jego żuchwę. Prowadzenie oddechu metodą usta-usta jest dobrowolne. Jeśli nie posiadasz maski do wentylacji poszkodowanego i nie chcesz prowadzić oddechu zastępczego, możesz uciskać klatkę piersiową bez przerwy! Powtarzasz uciskanie klatki piersiowej i oddechy ratownicze w stosunku 30:2, aż do momentu powrotu funkcji życiowych, przyjazdu zespołu ratownictwa medycznego lub jeśli na miejscu zdarzenia zrobi się niebezpiecznie. Po przywróceniu oddechu ułóż poszkodowanego w pozycji bocznej, a następnie ponawiaj ocenę oddechu co minutę!
Bezpieczeństwo podczas udzielania pomocy
Nie narażaj się na ryzyko podczas udzielania pierwszej pomocy. Unikaj niepewnych i nieprzemyślanych działań. Zawsze używaj środków ochrony osobistej, takich jak: rękawiczki jednorazowego użytku, maseczki do sztucznego oddychania czy okulary ochronne. Postępuj tak, aby zminimalizować ryzyko kontaktu z materiałem zakaźnym. Zawsze miej na uwadze zarówno własne bezpieczeństwo, jak i dobro poszkodowanego.
Podstawowe zabiegi resuscytacyjne
Osoba udzielająca pomocy ma za zadanie zgodnie ze swoją wiedzą i umiejętnościami pomagać na miejscu zdarzenia do chwili przybycia Zespołu Ratownictwa Medycznego. Szczególnie w sytuacji wystąpienia nagłego zatrzymania krążenia to świadkowie zdarzenia mają największy wpływ na dalsze losy akcji ratunkowej. A zatem, jakie czynności musisz podjąć?
Powiadom służby ratunkowe i pozostań przy poszkodowanym do czasu przybycia Ratowników. W miarę możliwości zapewnij mu wsparcie psychologiczne i zabezpiecz przed utratą ciepła.
Sprawdź reakcję poszkodowanego – potrząśnij nim delikatnie i głośno spytaj: ”Czy wszystko w porządku? Czy coś pani/panu dolega? Co panią/pana boli?” Staraj się uzyskać jak najwięcej informacji.
Jeżeli jest przytomny i reaguje, najlepiej zostaw go w pozycji, w jakiej go zastałeś, o ile nie zagraża mu żadne niebezpieczeństwo. Powiadom służby ratunkowe i pozostań przy poszkodowanym do czasu przybycia Ratowników. W miarę możliwości zapewnij mu wsparcie psychologiczne i zabezpiecz przed utratą ciepła.
Jeżeli nie reaguje, odwróć poszkodowanego na plecy (chyba że już jest na plecach). Odchyl głowę pacjenta i udrożnij drogi oddechowe, a następnie przez 10 sekund sprawdź, czy oddycha. Oceń oddech używając trzech zmysłów. Poszukuj dwóch oddechów (wdech i wydech powtórzone dwa razy), oceń czy klatka piersiowa się unosi, czy słyszysz, jak pacjent oddycha, czy czujesz oddech?
Jeżeli poszkodowany nie oddycha lub nie jesteś pewien czy oddycha, postępuj tak, jak przy braku funkcji oddechowych. Uklęknij obok poszkodowanego, rozbierz go tak, aby zobaczyć gołą klatkę piersiową. Ułóż nadgarstek na środku klatki piersiowej, a na nim połóż drugą rękę, spleć palce obu dłoni. Wyprostowane ramiona ustaw prostopadle do mostka. Wykonaj 30 uciśnięć z częstotliwością 100/min, a następnie 2 wdechy powietrza do ust poszkodowanego. Pamiętaj, że podczas tej czynności jedną ręką zaciskasz nos poszkodowanego, a drugą unosisz jego żuchwę. Prowadzenie oddechu metodą usta-usta jest dobrowolne. Jeśli nie posiadasz maski do wentylacji poszkodowanego i nie chcesz prowadzić oddechu zastępczego, możesz uciskać klatkę piersiową bez przerwy! Powtarzasz uciskanie klatki piersiowej i oddechy ratownicze w stosunku 30:2, aż do momentu powrotu funkcji życiowych, przyjazdu zespołu ratownictwa medycznego lub jeśli na miejscu zdarzenia zrobi się niebezpiecznie. Po przywróceniu oddechu ułóż poszkodowanego w pozycji bocznej, a następnie ponawiaj ocenę oddechu co minutę!
Bezpieczeństwo podczas udzielania pomocy
Nie narażaj się na ryzyko podczas udzielania pierwszej pomocy. Unikaj niepewnych i nieprzemyślanych działań. Zawsze używaj środków ochrony osobistej, takich jak: rękawiczki jednorazowego użytku, maseczki do sztucznego oddychania czy okulary ochronne. Postępuj tak, aby zminimalizować ryzyko kontaktu z materiałem zakaźnym. Zawsze miej na uwadze zarówno własne bezpieczeństwo, jak i dobro poszkodowanego.
Zobacz także
