Jest biały, zimny, składa się z kryształków, nie posiada smaku – to są podstawowe fakty, które wszyscy wiedzą o śniegu, ale czy zdajemy sobie sprawę jak powstaje śnieg, skąd się biorą fantazyjne kształty płatków śniegu i gdzie na świecie odnotowano jak dotąd największy opad śniegu?
Jak powstają płatki śniegu?
Śnieg tworzą pojedyncze płatki śniegu, a życie takiego płatka rozpoczyna się wysoko w chmurach. Po pierwsze – by powstała śnieżynka musi zostać spełnionych kilka warunków. Wbrew pozorom nie wystarczy tylko woda i niska temperatura. Do powstania płatka śniegu potrzebne jest także jądro kondensacji, czyli rusztowanie (np. drobinka kurzu), na bazie którego powstaje płatek. W wyniku resublimacji, czyli bezpośredniego przejścia pary wodnej w lód, do jądra (rusztowania) przyłączają się kryształki lodu, tworząc pojedynczy płatek śniegu.
Początkowo wszystkie kryształki lodu rosną i wyglądają tak samo, przyjmując kształt sześcianu foremnego. Jednak wraz ze zwiększaniem się rozmiaru, forma kryształu zaczyna robić się coraz bardziej nieregularna i niepowtarzalna. Naukowcy wyróżniają kilkanaście różnych kształtów śnieżynek. Najczęściej występujące to:
Gwiazdki – są najbardziej pospolite. Charakteryzują się gwiaździstym kształtem. Najbardziej powszechne są sześcioramienne płaskie gwiazdki. Ich kształty powstają w temperaturze od -2 do -15 stopni Celsjusza, a kąt pomiędzy ramionami zawsze wynosi 60 stopni.
Graniastosłupy – to prosta forma płatka śniegu. Przybiera kształt cienkiego płatka lub sześciokątnego słupka. W przekroju wygląda jak ołówek.
Słupek wieńcowaty – przybiera postać słupka, a na końcach którego znajdują się płatki sześciokątne lub gwiaździste.
Płatki paproci – to płatki, które przybierają duże rozmiary (2-5mm). charakteryzują
się tym, że ich ramiona przypominają rozrastające się gałęzie. Mają sześć ramion, a każe z nich rozrasta się, tworząc skomplikowane wzory. Czasami ramiona tych płatków są tak skomplikowane, że kształtem przypominają liść paproci
Kształt płatków śniegu jest zawsze różny
Nie ma dwóch identycznych płatków śniegu. Warunki w czasie opadania płatka śniegu na ziemi ulegają zmianie co kilka minut, a nawet co kilka sekund. Zachodzące zmiany temperatury otoczenia lub wilgotności powodują, że każdy kryształ rośnie w inny sposób.
Z jaką prędkością spadają płatki śniegu?
Prędkość opadających płatków śniegu będzie zmieniać się pod wpływem masy płatka, jego rozmiaru i kształtu, gęstości powietrza czy prędkości wiatru. Proste igły i słupki będą spadać z prędkością do 0,5 m/s, gwiazdki polecą nieco szybciej (0,5-1 m/s), z kolei krupa śnieżna i lodowa przyjmie prędkość od 1,0 do 2,7 m/s. W Polsce zazwyczaj prędkość opadania płatków śniegu wynosi około 1-2 m/s, czyli 3,6-7.2 km/h. Licząc od podstawy chmury do powierzchni ziemi płatek śniegu może opadać nawet przez 15 minut.
Dlaczego śnieg jest biały, a nie przezroczysty?
Śnieg tworzą kryształki zamarzniętej wody, które są bezbarwne. Jednak kiedy światło wpada między płatki śniegu, zostaje przez nie zakrzywione. Za sprawą wielokrotnego odbicia i załamania, światło widzialne dociera do naszego oka i widzimy barwę białą. Z podobną sytuacją mamy do czynienia w kuchni (kryształki cukru i soli).
Śnieg tłumi hałas
Świeży śnieg absorbuje dźwięk i nie jest to tylko nasze wyobrażenie. Powietrze zawarte w śniegu powoduje, że dźwięk jest „połykany”, a co za tym idzie wszystkie odgłosy wydają się stłumione. Efekt jest największy w przypadku świeżego, pulchnego śniegu.
Największy opad śniegu
Największy opad śniegu w ciągu 24 godzin odnotowano w Colorado (USA) w 1921 r. Pokrywa śnieżna w ciągu doby osiągnęła wtedy ponad 2 metry.
