Związek Polaków w Niemczech działa już 100 lat. W Zakrzewie, które było w okresie międzywojennym ważnym ośrodkiem tego ruchu, rozpoczęły się jubileuszowe obchody. Zainaugurowano je uroczystą mszą św., złożeniem kwiatów przy grobach księży oraz prelekcjami historycznymi w Domu Polskim.
Złotowszczyzna po I Wojnie Światowej pozostała w granicach Niemiec. Tak samo było w przypadku m. in. Dolnego Śląska czy Warmii i Mazur. Polacy tam mieszkający, aby zachować swoją tożsamość narodową postanowili się zorganizować i w 1922 roku założyli organizację polonijną o nazwie: Związek Polaków w Niemczech. -Głównym celem była ochrona ludności polskiej. Gdzie Wielkopolanie dbali o to, by być niezależni finansowo i gospodarczo od Niemców. Były kółka rolnicze, spółdzielnie, banki -tłumaczy starszy kustosz Muzeum Okręgowego w Pile Marek Fijałkowski.
Spośród 2-milionowej mniejszości polskiej w Niemczech, związek liczył 80.000 członków. Prowadzili oni działalność kulturalną, gospodarczą i polityczną, mając swoich reprezentantów w pruskim sejmie, sejmikach krajowych i radach miejskich. Związek dzielił się na dzielnice. Piąta, to tereny Prus Zachodnich i Prowincji Poznańskiej, z siedzibą w Złotowie. Ważnym ośrodkiem było również Zakrzewo. To z nim związał się przyszły prezes związku. -Ksiądz Domanski, który został proboszczem tu w Zakrzewie w 1903 roku doprowadził do tego, że Zakrzewo zwano małą Warszawą. Zakrzewo miało bardzo wielkie znaczenie, powstał tutaj Dom Polski - dodaje kustosz.
Dlatego właśnie to w Zakrzewie zainaugurowano obchody 100-lecia związku. Choć obecnie większość terenów obejmujących ówczesne dzielnice, znajdują się w granicach Polski, to nie zapomniano o 17-letniej patriotycznej działalności Polaków w Niemczech. -Czujemy się zobowiązani do tego, żeby kultywować te tradycje, które Związek Polaków właśnie tutaj w Zakrzewie upowszechniał. Postawa patriotyczna musi być wpajana młodemu pokoleniu, żeby wiedziało, że jesteśmy Polakami, że tutaj jesteśmy w naszym kraju, w naszej ojczyźnie i musimy dbać o to, żeby ona była bezpiecznie - zaznacza wójt gminy Zakrzewo Marek Buława.
Obchody 100-lecia Związku Polaków w Niemczech będą trwały cały rok. -Główne uroczystości odbędą się w Zakrzewie 24 września z udziałem marszałków czterech województw. W międzyczasie będzie sejmik młodzieży, wystawa poświęcona 100-leciu Związku Polaków w Niemczech. Do tego konkursy, wydarzenia w naszych szkołach - powiedział radny województwa Wielkopolskiego Henryk Szopiński.
Ideową podstawą działalności związku było pięć prawd Polaków w Niemczech i obrona polskości. -Przyrzekamy uroczyście, że polskości swej za nic w świecie nie oddamy! Tak nam dopomóż Bóg! Tak nam dopomóż Matko Boska Radosna! - tak mówił podczas I Kongresu Polaków w Niemczech w 1938 roku w Berlinie ksiądz dr Bolesław Domański.
