Podczas szkolenia do egzaminów na prawo jazdy dużo czasu poświęca się na naukę postępowania wobec pieszych oraz pozostałych kierowców samochodów, uczestniczących w ruchu drogowym. Często "mniej atrakcyjnym" tematem, traktowanym z większym dystansem również przez niektóre szkoły jazdy, jest nauka odpowiedniego zachowania względem osób poruszających się na rowerach. Należy pamiętać, że jest to jednak element istotny, wymagający od nas szczególnej ostrożności. Kluczowym okazuje się więc znajomość swoich praw oraz obowiązków wynikających z wspólnego użytku dróg przez rowerzystów oraz kierowców dwuśladów. W poniższym artykule przedstawiamy ogólne zasady związane z tym tematem. Zachęcamy do zapoznania się z nimi, by w sytuacji wymagającej działania, pozostać osobą świadomą i postępować zgodnie z przyjętymi normami.

"Na rozgrzewkę", czyli zasady obowiązujące rowerzystów

Na wstępie skupmy się na tym, jak jako rowerzysta lub rowerzystka możesz ułatwić pozostałym uczestnikom ruchu postępowanie zgodnie z zasadami. Osoba jadąca rowerem powinna w szczególności dbać o swoją widoczność, która bezpośrednio wpływa na jej bezpieczeństwo. Istotnym elementem tejże widoczności jest przede wszystkim wyposażenie w odzież ochronną, taką jak kask lub kamizelka odblaskowa. Nawet jeśli wydaje się, że rozwiązania te "wyszły z mody" - tym bardziej powinniśmy propagować ich używanie, by jak najbardziej unikać sytuacji potencjalnego zagrożenia. Odpowiednio przestudiowany kurs prawa jazdy powinien także rozwiązać wszelkie wątpliwości odnośnie tematu oświetlenia rowerów. Obowiązek jazdy z włączonym światłem dotyczy każdego jednośladu poruszającego się drogą po zmroku. Już w godzinach popołudniowych warto być szczególnie wrażliwym na tę kwestię, tym bardziej, że oświetlenie włączone przed zmrokiem nie jest błędem. Rowerzyści i rowerzystki używający swoich lamp są lepiej widoczni, nawet gdy ich włączenie odbywa się za dnia.

W jakich okolicznościach wyprzedzanie rowerzysty jest zabronione?

Omawiając temat wyprzedzania jednośladów zacznijmy od tego, w jakich warunkach manewr ten jest niezgodny z prawem. Wykonywanie wyprzedzania rowerów wbrew przepisom jest karalne, należy więc poznać wszystkie opisane w ustawie wytyczne związane z tym tematem.

1.Przekroczenie pasa wyznaczonego przez podwójną linię ciągłą

Nauka jazdy bazuje na tym, że wyprzedzanie pojazdów jest niedozwolone, jeżeli wiąże się to z najechaniem na podwójną linię ciągłą zaznaczoną na odcinku trasy. Dotyczy się to więc także wyprzedzania rowerów. W tym miejscu warto zaznaczyć, że ustawa opisuje sytuacje, w których odbywa się przekroczenie linii wyznaczającej nasz pas, a nie sama jej obecność. Nie oznacza to więc, że wyprzedzanie jest zakazane na każdym odcinku drogi oznaczonym podwójną linią ciągłą. Możesz przejechać z większą prędkością od pojazdu poruszającego się w tę samą stronę, jeżeli pas ruchu jest na tyle szeroki, że przy wykonaniu manewru podwójna linia ciągła nie zostanie przekroczona. Jeżeli jednak część pasu, po której się poruszasz nie pozwala na spełnienie tego warunku - jedyną możliwą opcją jest poruszanie się za pojazdem zgodnie z wyznaczoną przez niego prędkością jazdy.

2. Przejazd kolejowy lub tramwajowy

W art. 28 ust. 3 Ustawy Prawo o ruchu drogowym, zostajemy poinformowani wprost o zakazie wyprzedzania pojazdów na przejeździe kolejowym, a także bezpośrednio przed takim przejazdem. Nie istnieją więc żadne przesłanki, by w takim miejscu dokonać wyprzedzania jednośladu. Zgodnie z art.28 ust.6 - przepisy dotyczące przejazdu kolejowego odnoszą się również do przejazdu tramwajowego. Należy więc szczególnie pamiętać o tym podczas poruszania się samochodem w obrębie miasta, czyli także podczas egzaminu na prawo jazdy, gdzie z pewnością ma się z tym do czynienia.

3. Przejście dla pieszych

Tu sytuacja jest prawdopodobnie oczywista. Zabrania się wyprzedzania pojazdów bezpośrednio przed przejściem dla pieszych oraz na nim. Zakaz opiera się przede wszystkim na wytycznych zawartych między innymi w konwencji drogowej która otacza ochronnym parasolem wszystkie sytuacje związane z ruchem pieszych. Tak więc przed przejściem należy się wyłącznie skupić na ewentualnym podchodzącym do przejścia pieszym.

Niestandardowe sytuacje, w których wyprzedzanie jest możliwe

Czasem na pierwszy rzut oka wydawać by się mogło, że wyprzedzanie jest zabronione, ale jednak przepisy przewidują jego realizację.

1. Rower skręcający w lewo

Zgodnie z art. 24 ust. 5, wyprzedzanie uczestnika ruchu, który sygnalizuje zamiar skręcania w lewo jest możliwe, ale jedynie poprzez zrealizowanie manewru z jego prawej strony. W tym miejscu ważne, by osoba kierująca rowerem pamiętała o komunikacji skrętu poprzez wyciągnięcie ręki w kierunku planowanego ruchu. Umożliwi to upłynnienie ruchu dla pozostałych kierowców.

2. Nie możesz wyprzedzać pojazdów silnikowych, ale rower już tak

Niektóre zapisy prawne odnoszą się ściśle do określonego rodzaju pojazdów. Takim przykładem jest art. 24 ust. 7, który mówi o zakazie wyprzedzania pojazdu silnikowego przy dojeżdżaniu do wierzchołka wzniesienia, na zakręcie ze znakami ostrzegawczymi oraz na skrzyżowaniu innym niż rondo lub skrzyżowanie, na którym ruch jest kierowany. Wszystkie te czynniki uniemożliwiają wyprzedzanie pojazdów silnikowych, jednakże rower takowym nie jest. We wszystkich tych sytuacjach, przy spełnianiu pozostałych warunków bezpiecznego wyprzedzania manewr jest więc dozwolony.

Jak wyprzedzić rower zgodnie z przepisami?

1. Bezpieczny odstęp

Kierując pojazdem, podczas wyprzedzania jesteśmy zobowiązani do pamiętania o zachowaniu szczególnej ostrożności - co opisane jest w art. 24. ust.2 ustawy. Jednym z czynników, który okazuje się najbardziej istotny jest zachowanie bezpiecznego odstępu. Jeśli mówimy o wyprzedzaniu roweru lub jakiegokolwiek innego jednośladu, takiego jak np. hulajnoga elektryczna, przepis określa konkretną odległość minimalną, którą należy zachować względem wyprzedzanego. Tak więc, odstęp opisany w ustawie nie może być mniejszy niż 1 metr. Warto jednak wiedzieć, że jest to odstęp uznany w prawie za absolutnie minimalny dla bezpiecznego wykonania manewru. Nie zawsze gwarantuje on jednak, że wyprzedzanie będzie bezpieczne. Kurs prawa jazdy a w szczególnych sytuacjach również jazdy doszkalające powinny przygotować kierowcę do umiejętnego wykonania wyprzedzania z zachowaniem szczególnej ostrożności.
 

Podejmując decyzję o wyprzedzaniu, należy w niej uwzględnić ewentualne sytuacje niebezpieczne, takie jak np. niesygnalizowana zmiana toru ruchu rowerzysty. Przykładowo, przy słabej jakości drogi, kierowca roweru może podjąć próbę ominięcia dziur, studzienki lub innej przeszkody. Zgodnie z prawem, z racji braku zmiany pasa ruchu - takie omijanie nie musi być w żaden sposób sygnalizowane pojazdowi znajdującemu się za rowerem. W takich sytuacjach odstęp 1 metra nie gwarantuje pewnego bezpieczeństwa dla uczestników ruchu.

W tym miejscu warto wspomnieć o akcjach promujących poprawę bezpieczeństwa rowerzystów, takich jak np. kampania edukacyjna "150 cm dla rowerzysty". Jak wskazują statystyki, aż 89% rowerzystów obawia się na drogach niebezpiecznego zachowania ze strony kierowców. Celem akcji jest poprawa komfortu na drogach, poprzez uświadomienie kierowcom, jak istotna jest odległość od wyprzedzanych rowerzystów. Swoje wsparcie okazać można poprzez propagowanie akcji, np. umieszczając naklejkę z logo kampanii na swoim samochodzie.

2. Podsumowanie pozostałych wytycznych

Wyprzedzając rower kierowca musi upewnić się w szczególności, czy:

• kierujący jadący za nim nie rozpoczął wyprzedzania

• kierujący ma odpowiednią widoczność oraz miejsce na wykonanie manewru bez utrudniania ruchu

• kierujący, jadący przed nim na tym samym pasie ruchu, nie zasygnalizował zamiaru wyprzedzania innego pojazdu, zmiany kierunku jazdy lub zmiany pasa ruchu.

Mamy nadzieję, że powyższy artykuł przyczyni się do zwiększenia świadomości na temat wyprzedzania rowerów. Źródłem przedstawionych informacji jest właściciel strony Szkoła Jazdy Piotr Roszak Poznań naukajazdy-poznan.eu.