– O tym kto może zostać ławnikiem sądowym, mówi ustawa o ustroju sądów powszechnych. Mówi ona, że: ławnikiem może zostać osoba posiadająca pełnię praw obywatelskich i cywilnych, ma nieposzlakowaną opinię i jest nieskazitelnego charakteru, ma ukończony 30. rok życia, ale nie przekroczony 70. i jest mieszkańcem Piły lub pracuje tu albo prowadzi działalność gospodarczą od co najmniej roku – mówi Piotr Gadzinowski, rzecznik prasowy Urzędu Miasta Piły.
A do tego przynajmniej średnie wykształcenie lub średnie branżowe i dobry stan zdrowia. Przepisy określają również to, kto nie może zostać ławnikiem. Są to m.in. adwokaci, żołnierze, radni gminy, powiatu i województwa, duchowni, funkcjonariusze policji czy osoby pracujące w sądach i prokuraturach.
Ławnicy są ważnym elementem kontroli społecznej w sądzie. Mają za zadanie czuwać między innymi nad tym, aby wyroki wydawane zgodnie z literą prawa były także sprawiedliwe w odbiorze opinii publicznej. W zakresie orzekania są niezawiśli i – jak sędziowie zawodowi – podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom. Przy rozstrzyganiu spraw ławnicy mają równe prawa z sędziami. W odróżnieniu od sędziów, ławnik jednak nie może przewodniczyć rozprawie i naradzie.