105. rocznica Powstania Wielkopolskiego

Dziś przypada 105. rocznica wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Po raz kolejny ten dzień obchodzimy jako święto państwowe. Ma ono uczcić rocznicę Powstania Wielkopolskiego, które wybuchło 27 grudnia 1918 roku w Poznaniu. Powstanie było największym na terenie zaborów, zakończonym zwycięstwem, zrywem niepodległościowym. Walki trwały również na północy Wielkopolski.

27 grudnia w Poznaniu, Niemcy widząc euforię Polaków po przyjeździe wybitnego pianisty i działacza niepodległościowego Ignacego Jana Paderewskiego, przystąpili do działania i wraz z żołnierzami 6 pułku grenadierów zorganizowali manifestację, która spod koszar ruszyła w kierunku placu Wolności. Niemieccy manifestanci zniszczyli po drodze siedzibę Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej, zrywali flagi polskie i państw ententy oraz skandowali hasła przynależności Wielkopolski do Rzeszy Niemieckiej. Polskie oddziały Służby Straży i Bezpieczeństwa oraz Straży Ludowej stały w gotowości. Około godziny 17 sytuacja wymknęła się spod kontroli, padły pierwsze strzały… wybuchło Powstanie Wielkopolskie.



Echa wydarzeń poznańskich i rozszerzające się walki w Wielkopolsce skłoniły polskich liderów z terenu północnej Wielkopolski do podjęcia bardziej zdecydowanych działań. 30 grudnia 1918 roku Włodzimierz Raczyński i Zdzisław Orłowski za namową księży Ignacego Czechowskiego z Chodzieży i Zygmunta Dykierta z Piły udali się na zjazd przedstawicieli Rad Ludowych Okręgu Nadnoteckiego w Pile. Na miejsce spotkania wybrano mieszczący się przy Nowym Rynku dom sekretarza pilskiej Rady Ludowej – Teofila Drozdowskiego. Tam m.in. zdecydowano o wyłączeniu Piły z walk powstańczych. Polacy rozumieli, że walka o miasto nad Gwdą gdzie stacjonuje 149. pułk piechoty, lotnictwo i sterowce nie ma szans powodzenia. Skupili się na innych terenach północnej Wielkopolski. Opanowali Czarnków, toczyli krwawe boje o Chodzież, Wysoką, Białośliwie czy Budzyń.  16 lutego 1919 roku w Trewirze przy udziale państw zwycięskiej koalicji z pierwszej wojny światowej zapadła decyzja o ogłoszeniu rozejmu, który stanowił między innymi, iż Niemcy powinni niezwłocznie zaprzestać wszelkich działań ofensywnych przeciwko Polakom w poznańskim oraz we wszystkich innych okręgach. W tym celu wojskom niemieckim zabroniono przekraczania linii, która biegła między innymi na południe od Chodzieży, na północ od Czarnkowa i na zachód od Miał. Tym samym zaprzestano walk w Wielkopolsce. Postanowienia rozejmu w Trewirze usankcjonował podpisany 28 czerwca 1919 roku układ pokojowy kończący pierwszą wojnę światową, zwany traktatem wersalskim. Wielkopolska wróciła w granice Polski. 



Specjalnie dziś o godz. 20.15 na antenie TV ASTA film "Powstanie Wielkopolskie. Bitwa o Chodzież", w którym główną rolę gra Robert Gulaczyk, aktor teatralny i filmowy, którego mogliśmy zobaczyć m.in. w "Twoim Vincencie" oraz "Chłopach". 

fot. z planu filmu "Powstanie Wielkopolskie. Bitwa o Chodzież"